Cor Kievits

In deze aflevering van KRO De Wandeling een ooggetuigenverslag van Cor Kievits, die aan zijn eigen executie wist te ontsnappen. Hij vertelt voor velen een onbekend deel van de geschiedenis, de zogenaamde ‘Russenoorlog’ op Texel. Een strijd die honderden levens kostte en nog weken voortduurde, zelfs nadat de vrede op 5 mei 1945 al was getekend. In april 2010 is het 65 jaar geleden en wordt deze geschiedenis opnieuw herdacht.

Terwijl de rest van Nederland al bevrijd is, breekt in de ochtend van 6 april 1945 op Texel pas echt de oorlog uit. Tot die tijd was het vrij rustig op Texel en bleef het eiland een vakantie-eiland. Maar op 6 april 1945, als duidelijk wordt dat de Duitsers de oorlog gaan verliezen, komt op Texel het Georgische Infanterie Bataljon in opstand tegen de Duitsers. De Texelse bevolking steunt de Georgiërs. Als straf pakken de Duitsers 14 Texelaars op. Cor Kievits is één van hen. De mannen worden afgevoerd naar het zuiden van Texel om daar geëxecuteerd te worden. Cor weet echter tijdens deze tocht te ontsnappen.

In januari 1945 komen 800 Georgiërs aan op Texel. Zij zijn eerder door de Duitsers aan het Oostfront krijgsgevangen gemaakt en ingelijfd bij de Duitse Wehrmacht. Als duidelijk wordt dat de Duitsers de oorlog gaan verliezen, komen de Georgiërs op Texel in de nacht van 5 op 6 april 1945 in opstand. Op dat moment breekt de zogenaamde ‘Russenoorlog’ uit. Cor Kievits: “Die nacht hoorde ik overal schieten en handgranaten ontploffen. Ik realiseerde mij niet dat de Georgiërs in opstand kwamen en bezig waren de Duitsers op te ruimen.” Cor Kievits, die dan 18 jaar is, wil mee gaan vechten tegen de Duitsers, maar wordt met dertien anderen gearresteerd en afgevoerd naar de Mok, een Duitse basis. Cor: “We zaten met veertien gearresteerde mannen op een vrachtwagen op weg naar de Mok. Ik wist wat ons daar te wachten stond: we zouden geëxecuteerd worden. In een bocht sprong ik van de auto en op het moment dat ik in de lucht hing dacht ik: ik krijg zo een kogel.” Cor moet vervolgens onderduiken, maar zal de oorlog overleven.

De gevechten tijdens deze zogenaamde ‘Russenoorlog’ duren nog tot 20 mei 1945. Terwijl de Duitse capitulatie voor de rest van Nederland al een feit is en veel Nederlanders hun bevrijding vieren, wordt er op Texel nog zwaar gevochten. Er vallen in die laatste oorlogsdagen nog vele honderden doden op het dunbevolkte Texel.

Deze uitzending van het programma De wandeling met de titel Cor Kievits is uitgezonden op vrijdag 2 april door de KRO. De presentatie was in handen van Hella van der Wijst.