Op zoek naar Nederland

Nederland zoekt zijn identiteit. Net als zo'n honderd jaar geleden. Begin vorige eeuw gingen zogeheten volkskundigen aan de slag om onze tradities te redden. Het eiland Marken werd een gewilde attractie en het Openluchtmuseum bewaarde onze klompen. Op de CDA-familiedag in het Openluchtmuseum twee weken geleden benadrukte premier Balkenende het nog maar eens: de belangstelling voor geschiedenis neemt toe. Temidden van de internationalisering en globalisering zijn we op zoek naar onze eigenheid. Aan het begin van de twintigste eeuw werd het nationale gevoel vooral gezocht in de volkscultuur. Duizenden Nederlanders stroomden september 1919 naar het Openluchtmuseum in Arnhem om zich drie dagen lang te vergapen aan allerhande volksvermaken en een keur van kleurige klederdrachten: het Vaderlandsch Historisch Volksfeest. Voor het oog van de camera trok een bonte stoet van klootschieters en drakenstekers. Toeschouwers applaudiseerden enthousiast bij het zien van Urker vissers of een Marker bruiloft. De snelle modernisering van die tijd bracht dergelijke tradities in gevaar. Volkskundigen luidden de noodklok en probeerden te redden wat er te redden viel. Zo opende het Nederlands Openluchtmuseum in 1918 haar deuren ter behoud van het plattelandserfgoed. Het eiland Marken werd onderwerp van studie én een toeristische attractie. En volkskundige D.J. van der Ven legde de folklore in de jaren twintig vast op film.

Presentatie: Hans Goedkoop.

Deze uitzending van het programma Andere Tijden met de titel Op zoek naar Nederland is uitgezonden op donderdag 9 oktober door de VPRO. De presentatie was in handen van Hans Goedkoop.