Een huis voor bejaarden

De opkomst en bloei van bejaardenhuizen en de eerste schandalen. N.a.v. het boek van Jacoba van Velde De grote zaal dat in het kader van Nederland Leest landelijk wordt verspreid. Ouden van dagen zijn een jong fenomeen. Pas na de Tweede Wereldoorlog komt er belangstelling voor het welzijn van ouderen. Arts Dick Sipsma treft in de jaren '50 ouderen regelmatig aan in vervuilde, vereenzaamde en verwaarloosde toestand: 'Hier in het noorden woonde een man met een zwakbegaafde dochter. De dochter verzorgde de vader, maar niet zo heel goed. De man had zo'n last van zijn voeten. Toen ik de man de sokken uittrok, lagen de tenen los in zijn sok. Die waren gewoon afgestorven.' In de bestaande bejaardenhuizen is het vaak ook geen pretje. Er zijn slaapzalen; bewoners beschikken slechts over een bed en een kastje. Zo ook in het rusthuis in de Amsterdamse Roetersstraat. Verpleeghulp Jettie Boedhoe: 'Je had de mannenbarak en de vrouwenbarak. Ook echtparen waren gescheiden.' Omdat iedereen op elkaars lip zit en ligt, ontstaan er vooral 's nachts veel ergernissen. 'De ene hoestte harder dan de ander, en soms gingen ze zelfs op de vuist.' Na de oorlog wordt het aantal ouderen snel groter. De vergrijzing wordt steeds zichtbaarder. Vanaf midden jaren '60 verandert ook langzamerhand de visie op bejaarden. Zij moeten nu gezond en prettig ouder kunnen worden. De geriatrie doet zijn intrede en er worden op grote schaal moderne bejaardenoorden uit de grond gestampt. De behoefte aan een veilig plekje voor de oude dag is zo groot dat het succes overweldigend is. Met als gevolg: lange wachtlijsten en misstanden. Andere Tijden gaat terug naar het begin van het moderne bejaardentehuis en de zegeningen van een kamer van vijftien vierkante meter. De kinderen niet tot last zijn, dat was toen het belangrijkste.

Presentatie: Hans Goedkoop.

Deze uitzending van het programma Andere Tijden met de titel Een huis voor bejaarden is uitgezonden op donderdag 11 november door de VPRO. De presentatie was in handen van Hans Goedkoop.