Sweder van Wijnbergen en Laurens Ivens

Reacties op deze uitzending

• blikker7257 12-1-2010 01:09
  De heer van Wijnbergen stelt dat de km heffing er vanuit een economische optiek moet komen en dat weinig economen het daarmee oneens zullen zijn. Maar ook economen moeten erkennen dat het prijsinstrument om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen soms moet worden losgelaten. Er worden aan toepassing van het profijtbeginsel namelijk enkele stringente voorwaarden gesteld. Zo moet duidelijk zijn wie de beneficianten (profijthebbers) zijn en hoeveel profijt zij hebben, anders is vaststelling van een evenwichtig tarief onmogelijk. Bij de km-heffing wordt ervan uitgegaan dat degenen die zich op de weg bevinden de feitelijke profijthebbers zijn, maar dit is lang niet altijd het geval.
  Voorts moeten er voldoende substituten aanwezig zijn, maar het openbaar vervoer zit nu al aan haar capaciteitsgrens, en bovendien gaat de prijs daarvan eveneens omhoog. Het is tamelijk onzindelijk om automobilisten via een km-tarief ertoe te bewegen andere vervoersmodaliteiten te kiezen als die er in onvoldoende mate zijn danwel als die eveneens duurder worden. Dat verklaart ook mede de lage prijselasticiteit. Die moet echter hoog zijn wil het prijsinstrument effect hebben. Bij een km-tarief van 5 euro per km zullen de files vast wel verdwijnen, maar met de voorgenomen 6 cent (met nog een extra spitsheffing van 11 cent) echt niet. Het km-tarief is gewoon te laag om effect te sorteren, de totale opbrengsten voor het rijk moeten namelijk gelijk blijven.
  Tot slot mogen er geen al te grote nadelige gevolgen voor de maatschappij aan de invoering vast zitten. Behalve de enorme investeringen, en de structureel hoge jaarlijkse incassokosten, die veel beter aan de infrastructuur besteed kunnen worden, zijn er ook de problemen met ICT, privacy etc. Bepaalde groepen in de maatschappij zullen worden uitgesloten omdat zij autorijden niet meer kunnen betalen. Er ontstaat een tweedeling in de maatschappij, zij die de kosten kunnen afwentelen en zij die alles uit eigen zak moeten gaan betalen.
  Aan geen van de voorwaarden voor toepassing van het profijtbeginsel wordt dus ingeval van de km-heffing voldaan. Niet doen dus.
  Voor zover variabilisering van de mobiliteitskosten gewenst zou zijn dient dit via de accijns op brandstoffen geregeld te worden, maar dan wel in internationaal verband. Dat is gratis en veel beter voor het milieu.
  Daarbij wordt ook rekening gehouden met een factor die niet meegenomen wordt bij de km-heffing, maar die veel meer van invloed is op het milieu, namelijk de rechtervoet van de bestuurder.
  De km-heffing in de huidige opzet is ook nog eens oneerlijk. Het gaat om een vergoeding voor het gebruik van de infrastructuur. Dat gebruik is onafhankelijk van de voertuigeigenschappen, maar bij vaststelling van het km-tarief wordt toch gedifferentieerd naar voertuigkenmerken. Dat betekent dat voor de milieubelasting twee keer wordt betaald, een keer via het km-tarief en een keer via de accijns. Dat is oneerlijk en maakt het systeem onnodig duur.