Zon en aarde

Het mondiale klimaatsysteem: zon en aarde

Aardrijkskunde voor de tweede fase is bedoeld om leerlingen sociaal/geografisch inzicht te laten verwerven in concrete vraagstukken. De onderwerpen zijn achtereenvolgens: Het mondiale klimaatsysteem: zon en aarde; Het mondiale klimaatsysteem: lucht en water; Het wereldvoedselvraagstuk en tenslotte Waterbeheersing van rivieren in Nederland. Iedere aflevering start met een concrete vraag. In de eerste aflevering komt aan bod de vraag; wat de invloed is van de zon op natuurlijke processen in de atmosfeer. In de tweede aflevering staat de vraag centraal, hoe de warmte wordt verdeeld in de atmosfeer. In aflevering drie aandacht voor de vraag, hoe het consumptiegedrag van het westen invloed heeft op mensen en inrichting van ontwikkelingslanden. Tenslotte gaan we in de vierde aflevering op zoek naar het antwoord op de vraag, hoe we in Nederland omgaan met overstromingsrisico?s en wateroverlast van de rivieren. 1 - Het mondiale klimaatsysteem: zon en aarde Wat is de invloed van de zon op natuurlijke processen in de atmosfeer? De zon straalt een onvoorstelbare hoeveelheid energie uit. Een klein deel van die energie wordt opgevangen door de aarde, maar is de motor achter ons mondiale klimaat. De zonnestraling wordt ?verdeeld? in onze atmosfeer, de zogenoemde ?stralingsbalans? van de aarde. Zonnestraling bestaat uit zichtbaar licht, ultraviolette en infrarode straling. Een deel van dit zonlicht wordt door de wolken, het aardoppervlak (vooral sneeuw en ijs) en atmosferische aërosols (in de lucht zwevende microscopische deeltjes) weerspiegeld. Het weerspiegelde deel van de zonnestraling wordt albedo genoemd. De rest verwarmt de Aarde. De Aarde zendt deze energie terug uit in de vorm van infrarode straling. Een deel van deze aardstraling wordt door gassen in de atmosfeer geabsorbeerd. Dit laatste proces is het zogenaamde broeikaseffect. Zonder dit broeikaseffect, zou de Aarde ongeveer 30° kouder zijn omdat de warmte van het aardsysteem veel sneller in de ruimte zou verloren gaan.

Deze uitzending van het programma Schooltv Aardrijkskunde met de titel Zon en aarde is uitgezonden op donderdag 7 april door NTR.